Ujawnij
wykorzystanie seksualne, aby:

Przerwać wykorzystanie

niejednokrotnie krzywda seksualna nie jest jednorazowa, ale trwa, nawet lata...

Otrzymać wsparcie / dać wsparcie osobie skrzywdzonej

rozmowa o krzywdzie oraz zmierzenie się z procesem karnym, choć bywa trudne, sprzyja procesowi zdrowienia

Ochronić innych dotychczasowych i potencjalnych zranionych przemocą

sprawcy przemocy seksualnej mają zwykle więcej niż jedną ofiarę

Znaleźć sprawiedliwość

pomóc wyjść z roli ofiary

Tworzyć środowisko bezpieczne dla dzieci i młodzieży

spełnić obowiązek prawny, społeczny

Jesteś osobą
skrzywdzoną?

Nie obwiniaj
siebie

To nie Twoja wina! Za krzywdę wyrządzoną dziecku lub osobie bezbronnej zawsze odpowiada dorosły – sprawca wykorzystania seksualnego

Uzyskaj niezbędną
pomoc

  • zgłoś się do specjalisty po pomoc medyczną i psychologiczną. Opieka medyczna może być konieczna w celu usunięcia obrażeń i zebrania dowodów

  • zgłoś sprawę na policję, jeśli czujesz się na siłach

  • zatroszcz się o siebie - odpoczywaj, zaplanuj zajęcia, które Cię relaksują

Pamiętaj, że nie musisz przechodzić przez to sam/sama

  • rozmawiaj z ludźmi, którym ufasz

  • są instytucje, od których otrzymasz wsparcie

    Zobacz listę

Literatura

Wiesz
o krzywdzie?

Pamiętaj, że możesz działać także nie będąc profesjonalistą, okazując się po prostu człowiekiem

Wysłuchaj

  • bądź spokojny i poważny
  • bądź cierpliwy i uszanuj tempo mówienia
  • słuchaj uważnie i aktywnie
  • nie okazuj przerażenia

Uwierz

  • podziękuj za zaufanie i doceń odwagę
  • nie podważaj wiarygodności osoby i wypowiedzi
  • koncentruj się na faktach i nie obwiniaj
  • nie twórz własnych interpretacji wydarzeń

Wspieraj

Zapewnij dziecko lub osobę informującą, że:

  • nie ma w niej winy za zaistniałą sytuację
  • mimo doznanej krzywdy nadal widzisz w niej dobro, odwagę itp.
  • zostanie zrobione wszystko co możliwe, aby udzielić pomocy
  • osoby postronne nie będą mieć dostępu do uzyskanych informacji
  • jest w tobie gotowość, by towarzyszyć w dalszej pomocy
  • będzie mieć stałą informację o dalszych czynnościach

Nie powinno się składać dziecku lub innej osobie przekazującej informację żadnych obietnic, które nie będą mogły zostać dotrzymane szczególnie w kwestii poufności, np.: „obiecuję nikomu o tym nie powiedzieć”, „to pozostanie tajemnicą”, itp.

Posiadanie wiedzy o faktycznych lub prawdopodobnych przypadkach wykorzystania seksualnego zawsze wymaga podjęcia odpowiednich działań, zgodnie z prawem kościelnym i polskim

Literatura

Zgłoś
krzywdę

Zawiadomienie państwowych organów ścigania

Kto ma obowiązek złożyć zawiadomienie o możliwości popełnienia przestępstwa?

Zgodnie z art. 240 § 1 Kodeksu karnego każdemu kto posiada wiarygodne informacje i zaniecha niezwłocznego zawiadomienia odpowiednich służb (prokuratora lub Policji) o popełnieniu, przygotowaniu lub usiłowaniu popełnienia czynów zabronionych, grozi kara pozbawienia wolności do 3 lat. Dotyczy to wykorzystania seksualnego osoby małoletniej do lat 15 (art. 200 kk), osoby bezradnej lub niepoczytalnej (art. 198 kk) oraz zgwałcenia osoby małoletniej poniżej 15 roku życia (art. 197 § 3 pkt 2 kk) oraz zgwałcenia osoby małoletniej ze szczególnym okrucieństwem (art. 197 § 4 kk). Z obowiązku zgłoszenia wyłączona jest osoba pokrzywdzona (art 240 § 2a kk), adwokat oraz spowiednik (art. 178 kpk).

Gdzie złożyć zawiadomienie?

Jeśli zdecydujesz się na wybór pisemnej formy zawiadomienia o możliwości popełnienia przestępstwa, powinieneś zanieść je osobiście lub wysłać za pośrednictwem Poczty Polskiej do prokuratury. Właściwa do prowadzenia sprawy jest prokuratura właściwa ze względu na miejsce popełnienia przestępstwa. Jeżeli jednak złożysz zawiadomienie nie tam gdzie trzeba – nie przejmuj się. Prokurator ma obowiązek przeprowadzenia czynności, które są niezbędne dla zabezpieczenia śladów i dowodów, a następnie przekazać sprawę do właściwej prokuratury.

W przypadku formy ustnej – powinieneś udać się do najbliższej jednostki policji i złożyć ustne zawiadomienie do protokołu.

Zawiadomienie w Kościele

gdy sprawcą wykorzystania jest osoba duchowna/konsekrowana lub świecki pracujący w instytucji kościelnej

Gdzie złożyć zawiadomienie w Kościele?

Za przyjmowanie zawiadomień dotyczących przestępstw seksualnych wobec małoletnich dokonanych przez duchownych lub osoby konsekrowane odpowiedzialni są wyznaczeni w diecezjach i zgromadzeniach zakonnych delegaci i delegatki ds. ochrony dzieci i młodzieży.

Zobacz listę
Zawiadomienia o podejrzeniu popełnienia powyższych przestępstw w każdym przypadku można kierować bezpośrednio do właściwych ordynariuszy.

Kto jest zobowiązany do złożenia zawiadomienia w Kościele?

Do zgłoszenia odpowiedniej władzy kościelnej przestępstw wykorzystania seksualnego zobowiązana jest każda osoba duchowna lub konsekrowana (VELM, art. 3 § 1). Natomiast pozostałe osoby mają prawo złożyć takie zawiadomienie.

Co powinno zawierać zawiadomienie?

Zawiadomienie musi zawierać możliwie najbardziej szczegółowe informacje, takie jak wskazanie czasu i miejsca faktów, osób zaangażowanych lub poinformowanych, a także wszelkie inne okoliczności, które mogą być przydatne w celu zapewnienia dokładnej oceny faktów. (VELM, art. 3 § 4)

Jak przebiega postępowanie w Kościele?

Po złożeniu informacji o krzywdzie u przełożonego albo u jego delegata, kolejne etapy prawnego procedowania to:
wstępne dochodzenie kanoniczne (I),
etap w Kurii Rzymskiej (II),
proces i jego zakończenie (III).

Zobacz więcej

Jakie mam prawa jako osoba pokrzywdzona w Kościele?

Gdy zgłaszasz odpowiedniej władzy kościelnej przestępstwo wykorzystania w sferze seksualnej, masz prawo oczekiwać poszanowania Twoich praw i postępowania zgodnie z dobrymi praktykami wypracowanymi w Kościele

  • możesz poprosić, aby spotkanie się z delegatem do spraw ochrony dzieci i młodzieży, nie odbywało się na terenie kurii, ani innej instytucji kościelnej
  • masz prawo, by tak podczas zgłoszenia, jak i w późniejszych ewentualnych czynnościach wyjaśniających i procesowych, towarzyszyła Ci wybrana osoba zaufana
  • masz prawo oczekiwać, że zostaniesz życzliwie przyjęty/a i wysłuchany/a, potraktowany/a z godnością i szacunkiem
  • masz prawo do ochrony wizerunku i sfery prywatnej, a także do tego, że zapewnione zostanie Ci poczucie bezpieczeństwa
  • jeśli Twoja sprawa nie jest jeszcze zgłoszona państwowym organom ścigania, możesz otrzymać pomoc w jej zgłoszeniu lub może ją zgłosić sam przedstawiciel Kościoła, zgodnie z obowiązującym w Polsce prawem
  • jeśli jesteś osobą skrzywdzoną, zawsze masz prawo wsparcia duchowego. Masz prawo do pomocy psychologicznej przez wybranego przez Ciebie specjalistę; a także do konsultacji medycznej i prawnej. Przyjmij także, że po wstępnym zweryfikowaniu Twojego świadectwa w ramach postępowania, pomoc psychologiczna, medyczna i prawna zostaną Ci zapewnione w granicach wyrażonych przez Ciebie potrzeb w ramach możliwości diecezji czy zgromadzeń zakonnych lub Fundacji św. Józefa
  • nie wolno żądać od Ciebie składania przysięgi co do zachowania sekretu ani innego zobowiązania do milczenia odnośnie do zgłaszanych wydarzeń lub faktu zgłoszenia
  • masz prawo do odczytania zapisu zgłoszenia czy notatki, jakie przy zgłoszeniu sporządził delegat. Możesz poprosić o otrzymanie odpisu tego pierwszego zgłoszenia
  • masz prawo do informacji na temat środków zapobiegawczych podjętych w odniesieniu do osoby oskarżanej
  • jeśli podczas zgłoszenia powiesz/napiszesz, ze tego chcesz, będziesz miała/miał prawo do informacji na jakich etapach znajduje się postępowanie
  • jest dobrą praktyką, abyś został poinformowany jakie było ostateczne rozstrzygnięcie kanonicznej procedury

Co zrobić w przypadku trudności w zgłoszeniu krzywdy w Kościele?

Jeśli masz trudności w zgłoszeniu krzywdy w Kościele, skorzystaj z telefonu / emaila wsparcia. Namiary znajdziesz w dziale POMOC.

Komu mogę zgłosić zaniedbanie przełożonych w Kościele?

Jeśli posiadasz wiedzę o zaniechaniu postępowania kościelnego lub karnego albo widzisz zaniedbanie lub utrudnianie przez przełożonego kościelnego prowadzenia postępowania, zgłoś takie działanie przełożonego (lub zaniedbanie odpowiedniego działania) do właściwego Metropolity i/lub do Nuncjatury Apostolskiej w Polsce. Osoby duchowne i konsekrowane mają obowiązek takiego zgłoszenia, podobnie jak w przypadku samych przestępstw.

Lista delegatek i delegatów do spraw ochrony